VÌ SAO TRUYỀN THỐNG GIÚP NƯỚC NHẬT THÀNH CÔNG TRONG THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI?

1 Star2 Stars3 Stars4 Stars5 Stars (2 votes, average: 5.00 out of 5)

Loading...

Mỗi buổi sáng, vợ tôi, Hiroko dậy trước lúc mặt trời mọc, đun nước pha trà mời bố. Điều này hầu như chẳng có nghĩa lắm vì ông ấy mất đã 6 năm trước. Bàn thờ gia đình nơi mà vợ tôi để ít bánh trái mà bố mình thích nằm ngay sát phòng chứa dàn nghe nhạc mà chỉ ít lâu sau đó, cô ấy sẽ nện thình thình đĩa 21st Century Breakdown của nhóm nhạc rock Green Day. Hôm nào mà vợ tôi được nghỉ làm tại cửa hàng Paul Smith nơi bán thời trang kiểu demi-rock từ nước Anh, cô ấy sẽ đi tàu để đến trò chuyện với bà mình dù bà đã mất từ năm 1979. Mỗi lượt đi hay về mất chừng 2 tiếng đồng hồ. Hiroko vẫn nhớ rằng khi mình đá vào cái ghế hồi còn bé tí, bố bảo cô phải xin lỗi cái ghế. Ông nói với cô bé rằng chiếc ghế cũng có trái tim và tâm hồn. “Nó đã làm gì con nào?”

Những điều trên dường như lạ lẫm với những đứa trẻ mang thời trang kỳ dị ở quận Harajuku. Đương nhiên, tại những thành phố cổ kính NaraKyoto nơi tôi và Hiroko sống cạnh đó, truyền thống Nhật Bản được coi trọng hơn so với các thành phố hiện đại được xây mới. Còn Hiroko, ở tuổi xế chiều sẽ chú ý hơn trong việc gìn giữ những giá trị truyền thống hơn khi còn trẻ. Nhưng thực tế mọi thứ vẫn y nguyên! Vào năm 1987 khi tôi từ trung tâm Manhattan đến Kyoto lần đầu, tôi đã choáng bởi các cô gái thời trang mang tất hình lưới, các tiệm bánh kẹp burger nhan nhản mọi nơi, tiếng ồn ào của máy đánh bạc, những ngọn đèn nê-ông của các con phố mua sắm có mái che. Sau 32 năm ở quê hương thứ hai này, nay tôi hầu như choáng bởi tính trường tồn của những thứ gì xưa cũ.

Về mặt địa chính trị mà nói, những thứ xưa cũ này chẳng hay ho gì. Về khả năng tiếng Anh, người Nhật luôn đội sổ, thua xa Indonesia, Campuchia và thậm chí Bắc Triều Tiên. Tại trường Princeton nơi tôi dạy tháng này, lớp học đầy những sinh viên từ Thượng Hải, Mumbai và Singapore nhưng không hề có một sinh viên Nhật nào. Khi mà số du khách quốc tế đến Nhật tăng vọt, từ 5 triệu năm 2003 đến 31 triệu năm 2018 và còn có thể tăng lên đến 40 triệu vào năm tới – khi Tokyo tổ chức kỳ Olympic – nước Nhật mong muốn du khách cảm thấy gần gũi như ở nhà. Nhưng điều thu hút du khách đến đảo quốc này không phải là để cảm thấy giống như ở nhà mà để cảm thấy rằng nước Nhật thật khác biệt.

Nhiều người có thể nói rằng nước Nhật không thay đổi gì mấy trong hình ảnh một vương quốc biệt lập kéo dài hơn 200 năm – nơi nếu có người dân nào trốn ra khỏi nước mình đều bị tử hình. Mấy năm gần đây, Nhật Bản nhận ra rằng tiếp thị về quá khứ truyền thống của mình hầu như là cách duy nhất để định hình tương lai nhìn từ khía cạnh kinh tế du lịch. Nhà đô thị học Richard Florida của ĐHTH Toronto đã thực hiện đánh giá 45 quốc gia về sự gắn bó của các quốc gia này với truyền thống của họ và nhận thấy rằng, nước Nhật mang vẻ ngoài hiện đại đứng vị trí thứ nhất. Về mặt văn hóa, điều này mang lại cho nước Nhật một lợi thế vĩnh viễn: quê hương của sushi, truyện manga và mì ra-men khiến nước này không lẫn vào đâu được. Trong thời đại di cư toàn cầu hiện nay, tính kế thừa truyền thống của Nhật Bản vừa là lợi thế marketing của Nhật vừa là điều phiền toái.

Tôi nhìn vào lịch biểu của thành phố lân cận ở ngoại ô Nara và thấy rằng hầu hết mọi sự kiện của thành phố đều liên quan đến đất trồng trọt. Một quá vãng của Nhật Bản cứ xuất hiện sống động quanh ta như ông bố vợ của tôi vậy. Lễ hội đốt lửa cầu mong thần linh cho vụ mùa bội thu. Lễ hội đèn lồng chiếu sáng rực khu rừng thiêng của một trong những đền thờ thần đạo (Shinto) được tôn kính nhất. Lễ hội cắt gạc của một số trong khoảng 1.200 con hươu thả rông tại trung tâm thành phố. Dù Nhật vẫn duy trì lối cư xử lạc hậu với phụ nữ, với những người khác biệt, với những người mang màu da đen như tôi đã và đang khiến nước này trở nên ngày càng không đồng điệu với trật tự thế giới, tôi vẫn cứ giục bạn mình đi du lịch Nhật bởi vì đến thậm chí McDonalds còn phải nghiên cứu làm ra bánh kẹp ngắm trăng để ăn theo lễ hội được mùa vào tháng Chín tới.

Tháng Tư này, hàng xóm của tôi tản ra mọi công viên, vườn chùa để ca lên những bài say mèm dưới tán các cây anh đào mãn khai. Vào ngày đầu tháng Năm, triều đại mới sẽ bắt đầu khi hoàng thái tử Naruhito lên ngôi. Nhưng tất cả những sự đổi thay liên tục trên vẻ bề ngoài dường như chỉ là một cách tại Nhật Bản để bảo đảm chẳng có thay đổi gì nhiều lắm trong sâu thẳm của nó. Tháng tới rồi sẽ là năm tới, vào ngày con tôi được nghỉ học, vợ tôi trong cái áo da nhạc rock sẽ giục con đi từ cửa hàng nước sinh tố nó làm để bắt chuyến tàu nhiều giờ đến tưới nước sạch lên mộ cụ ngoại.

Theo Time

Biên dịch: Luật sư Nguyễn Quốc Vinh

Đánh giá bài viết: 1 Star2 Stars3 Stars4 Stars5 Stars (2 votes, average: 5.00 out of 5)

Loading...

KVBro – Nhịp Sống Nhật Bản

KVBro - Nhịp sống Nhật Bản

Cám ơn các bạn đã ghé thăm trang web của KVBRO-Nhịp sống Nhật Bản. Xin vui lòng không đăng lại nội dung của trang web này nếu bạn chưa liên lạc với chúng tôi.